“මම ඉපදුණේ ලෝකයට ආදරය කරන්න!”
2004 දෙසැම්බර් 26 වැනි දින පෙරවරු 9.24ට හරියටම සුනාමි පළමු රළ පහර මෙරටට ඇතුළු වනවාත් සමගම ගාල්ල මහමෝදරරෝහලේ දරු ප්‍රසූතියක් සිදුවිය. සුනාමි රළගෙඩි ගාල්ල මහමෝදර රෝහල් භූමිය ගිල ගනිමින් සිටින මොහොතේ මෙලොව එළිය ලැබූකිරිකැටියාට අඳුරම දකින්නට සිදු වූයේ ඒ අවස්ථාවේ ශල්‍යාගාරය තුළ ආලෝකය නොතිබුණු නිසාය.
තිස්දහසකට අධික මිනිස් ජීවිත අසුරු සැණෙකින් අහිමි කළ සුනාමිය පැමිණ 2024 දෙසැම්බර් 26 වැනිදාට වසර 20ක් සම්පූර්ණ වෙයි. නිමේෂයකදී දසදහස් ගණනින් මරු තුරුලට යන අතරේ මෙලොව එළිය දකින්නට පෙරුම් පුරමින් සිටි කිරිකැටියෝ මෙලොව එළියනොදැකම මව්වරුන් සමග මරු වැළඳ ගත්හ. මව්පියන්ගෙන් ගිලිහී වියරු රළ පහරේ සැඟවී ගිය කිරිකැටි බිලින්දෝ ද ඒ අතර වූහ. ප්‍රචණ්ඩ රළ පහර අතරේ මරුවා හිනැහෙද්දී කිරිකැටියකුට මෙලොව එළිය දකින්නට වරම් ලැබේ නම් එය ප්‍රාතිහාර්යයකි. එමෙන්මවෛද්‍යවරුන්ගේ උදාරත්වය සහ මනුෂ්‍යත්වය ඉස්මතු වන අවස්ථාවකි. වසර 20ක් ඉක්ම ගියද ඔවුන්ගේ කතාව අපට වටින්නේ එබැවිනි.
බිහිසුණු නිමේෂය
“සුනාමියත් එක්ක මම කරපු ඔපරේෂන් එක මට හොඳට මතකයි. 25 වැනිදා රෑ බලපිටිය රෝහලෙන් ගැබිනි මවක් මහමෝදර රෝහලටඑවලා තිබුණේ එයාගේ රුධිර පීඩනය ඉහළ ගිහින් තිබුණ නිසයි. 26 වැනිදා උදේ ඒ අම්මාට සිසේරියන් සැත්කම කරන්න නියමිතවතිබුණේ මටයි. මම සුපුරුදු විදිහට නිල නිවාසයේ ඉඳලා සන්සුන් මුහුද දිහෑ බල බලා කොරිඩෝව දිගේ ශල්‍යාගාරයට ගියා. වෙනදා වගේමරෝහල ඉදිරිපිට ඇති බස් නැවතුම්පොළේ සෙනඟ හිටියා. මම ශල්‍යාගාරයට ගිහින් බබාව අරං ගර්භාෂයට මැහුම් දමනවාත් එක්කමලයිට් ගියා. සාමාන්‍යයෙන් ශල්‍යාගාරයේ ලයිට් ගියාම තත්පර 10, 15ක් ඇතුළත ජෙනරේටර් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඒත් එදා ජෙනරේටර්ක්‍රියාත්මක වුණේ නැහැ. අපි එළියේ සිද්ධවෙන කිසිම දෙයක් දන්නේ නැහැනේ. ඒ වෙලාවේ එකපාරටම කට්ටියක් කෑගහගෙන ඇතුළටආවා. ඒ අය මුහුද ගොඩ ගලනවා කියලා කෑගහගෙන ආපහු දිව්වා. අපි එක්ක සැත්කමට සහභාගි වෙලා හිටපු කීපදෙනෙකුත් දිව්වා. අම්මාගේත් බබාගේත් ජීවිත රැඳිලා තියෙන්නේ මා ඇතුළු වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය අතේ. ඒ නිසා මුහුද ගොඩ ගැලුවත් මට දුවන්න බැහැ. ඒ නිසා මමයි තව කීපදෙනකුයි එහි රැඳුණා. ශල්‍යකර්ම සිදු කරන අවස්ථාවේදී උගුරෙන් පෙණහැල්ලට දමන බටයක් වැනි උපකරණයක්තියෙනවා. ඒ උපකරණයේ පුංචි එළියක් විහිදෙන ලයිට් එකක් තියෙනවා. ඒ ලයිට් එළියෙන් තමයි මම අම්මාගේ ගර්භාෂයට මැහුම්දැම්මේ,” යනුවෙන් විස්තර කළේ එදා සිසේරියන් සැත්කම කළ ප්‍රසව හා නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍ය රුවන් සමරසිංහය.
සිය ජීවිතයට වඩා මනුෂ්‍යත්වයට මුල්තැන දුන් ඒ උතුම් මිනිසාට පින් සිදුවන්න එදා උපත ලැබූ කිරිකැටියා වූයේ ඇන්ජලා ෂෙහානි ය. සුනාමියට වසර 20ක් සපිරෙන දවසේ ඇන්ජලා ෂෙහානිට ද වසර 20 සම්පූර්ණ වෙයි.
නයිටිංගේල් දියණිය
අම්බලන්ගොඩ බලපිටියේ පදිංචි ඇන්ජලා ෂෙහානිගේ මව රෝහිණී ද සිල්වා ය. ජා–ඇල බෝපිටියේ ශ්‍යාමන් ප්‍රසාද් ඇන්ජලාගේ පියා වෙයි. සිය මවගේ ගමේ හැදී වැඩුණු ඇන්ජලා ෂෙහානි Future For Children College ආයතනයෙන් සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා අධ්‍යාපනය ලබාඅ.පො.ස. උසස් පෙළ සඳහා අම්බලන්ගොඩ පී. ද එස්. කුලරත්න විදුහලට ඇතුළත් වූවාය. පාසල් අධ්‍යාපනය අවසන් කළ පසු ඇන්ජලාෂෙහානි කළුතර රෝයල් ලංකා නර්සින් කොලේජ් හි හෙද පුහුණු පාඨමාලාව සාර්ථකව නිමා කළාය. දැන් ඈ කළුතර පුද්ගලික රෝහලකහෙදියක ලෙස කටයුතු කරයි.
“මම සුනාමියත් එක්ක උපන් දරුවෙක්. අම්මාගේත් මගේත් ජීවිත බේරුණේ වෛද්‍යවරුන් නිසයි. රුවන් සමරසිංහ වෛද්‍යවරයානොසිටින්න අපි මළවුන් අතර. සුනාමිය අපේ රටට කළ විනාශය සුළුපටු නැහැ. දරුවන්ට අම්මලා තාත්තලා නැති වුණා. දෙමව්පියන්ටදරුවන් නැති වුණා. ස්වාමිපුරුෂයන්ට බිරිඳ සහ දරුවන් අහිමි වුණා. බිරියන්ට සැමියන් සහ දරුවන් අහිමි වුණා. ඇස් පනා පිට ඥාතීන්ගසාගෙන යද්දි ඒ අයට ඇතිවුණ කම්පනය වේදනාව කොයි තරම්ද? සුනාමිය නිසා පීඩාවට පත්වුණ සමහර පවුල් අදටත් දුක් විඳිනවාකියලා මම දන්නවා. ඒ නිසා තමයි මම හෙදියක් වෙන්න තීරණය කළේ. වෛද්‍යවරුන්ට වගේම හෙදියන්ටත් රටට වටිනා සේවයක් කරන්නපුළුවන් කියලා මම දන්නවා. රටට ජනතාවට වැඩදායි සේවාවක් කිරීමේ බලාපොරොත්තුව මට ඇති වුණේ සුනාමිය නිසයි.” යනුවෙන්ඇන්ජලා ෂෙහානි පැවසුවාය.
මාරයා අබියසදී තමාට මව් පදවිය උරුම කළ ඇන්ජලා ෂෙහානි දියණිය ගැන රෝහිණි ද සිල්වාට ඇත්තේ ආඩම්බරයකි. ඈ සිය එකමදරුවා කෙරෙහි අප්‍රමාණ සතුටකින් පසුවෙයි. නමුදු රෝහිණීට දියණිය උපන් මොහොතේ ඇගේ සිත තුළ උපන් තිගැස්ම, කුතුහලය, බියකැටි වුණු සංකීර්ණ හැඟීම් සමුදාය පිළිබඳව වචනයට පෙරළා ගැනීම අසීරුය.’
නොනිමි කම්පනය
“මහමෝදර රෝහලේ ශල්‍යාගාරය තිබුණේ උඩ තට්ටුවක. ඔපරේෂන් එක ඉවරවෙලා මාව බිමට ගෙනෙන්නට විදුලි සෝපාන ක්‍රියා කළේනැහැ. පසුව ට්‍රොලියක තියාගෙන උස්සාගෙන මාව පහළට අරං ආවා. එතකොට සුනාමියෙන් විනාශ වුණු වාට්ටු, ඇඳන් එහෙම මමදැක්කා. ඒත් මට ඒ ගැන ඒතරම් කල්පනාවක් තිබුණේ නැහැ. මට ඕනෑ වුණේ දුවව බලාගන්න. මාව බිමට ගෙනාපු ගමන් ගිලන් රථයකදාලා ඒ මොහොතේම කරාපිටියට යැව්වා. මාව කරාපිටියට ගෙනෙන විට, ඊට ඉස්සෙල්ලා මගේ දුවව කරාපිටියට එවලා තිබුණා. දුවවකරාපිටියේ දැඩි සත්කාර ඒකකයට ඇතුළත් කරලා තිබුණේ. කොහොමහරි මට දුවව දැකගන්න ලැබුණේ දවස් තුනකට පස්සේ. එතකම්මම ජීවත් වුණේ කොහොමද කියලා මට හිතාගන්න බැහැ.” යනුවෙන් රෝහිණි ද සිල්වා සඳහන් කළාය.
මේ කාලයේදී ඇන්ජලා ෂෙහානිගේ පියා වන ශ්‍යාමන් ප්‍රසාද් සිටියේ ඩුබායි ඉන්ටර්කොන්ටිනල් හෝටලයේ සේවයේ නිරතවය. ලංකාවේසුනාමි ඛේදවාචකය එරට ප්‍රවෘත්ති මගින් නැරඹූ ඔහුට ලංකාවට පැමිණීමට ඉස්පාසුවක් නැති වූයේ තම බිරිඳ බලපිටියේ මහගෙදර නැවතීසිටින බැවිනි. බිරිඳ රෝහල්ගත කළ බවද ඔහු දැනගෙන සිටියේය. ඔහු සිය අවශ්‍යතාව පාලක මණ්ඩලයට දන්වා ගුවන් ටිකට් පත සහවැටුප් සහිතව ලංකාවට පැමිණීමට අවසර ලබා ගත්තේය. කෙසේ හෝ දෙසැම්බර් 27 වැනිදා ඔහු ලංකාවට පැමිණියේය. එහෙත්දුරකථන මාර්ග අවහිරවීම සහ මහාමාර්ග විනාශ වීම යනාදී කරුණු නිසා ඔහුට රෝහිණීගේ මහගෙදර යෑමටවත් ඔවුන්ව සම්බන්ධ කරගැනීමටවත් හැකියාවක් ලැබුණේ නැත. වට වංගු මාර්ගවලින් පැමිණි ශ්‍යාමන් ප්‍රසාද්ට සිය කුළුඳුල් දියණිය දැක බලා ගැනීමට හැකි වූයේදෙසැම්බර් 29 වැනිදා ය. රෝහිණී සහ දියණිය කරාපිටිය රෝහලේ දින 05ක් නේවාසික ප්‍රතිකාර ලබා තිබිණි. ශ්‍යාමන් ප්‍රසාද් ටිකට්කප්පවාගෙන බලපිටියේ මහ ගෙදරට සිය බිරිඳ සහ කිරිකැටි දියණිය කැටුව ආවේ කරාපිටිය රෝහලේ එදවස තිබූ තදබදය නිසාමය.
ජීවකයකුගේ මතකය
ප්‍රසව හා නාරි විශේෂඥ වෛද්‍ය රුවන් සමරසිංහ
“මගේ මතකයේ හැටියට මහමෝදර රෝහලේ සේවය කරපු අපි හැමෝම මාස තුනක් විතර කරාපිටිය රෝහලේ වැඩ කළා. මගේ මුළුජීවිත කාලයටම මළ සිරුරු ගොඩාක් එකට ගොඩගහලා තියෙනවා දැක්කේ එදා කරාපිටියේදී. මොකද සුනාමියෙන් මියගිය අයගේමළසිරුරු අරං ආවේ කරාපිටියටනේ. මහමෝදර රෝහලත් විනාශ වෙලානේ තිබුණේ. ගොඩාක් අය සුනාමි කියන වචනය දැනගත්තෙත්2004 දෙසැම්බර් 26 වැනිදායින් පසුවයි. මම චිත්‍රපටවලින් මුහුද ගොඩගලන සුනාමි අවස්ථා දැකලා තිබුණා. ඒ නිසා කට්ටිය මුහුදගොඩ ගලනවා කියලා කෑගහද්දි මම හිතුවා සුනාමියක් වෙන්න ඇති කියලා. මම ඔපරේෂන් එක කරලා ආපසු නිල නිවාසයට එනකෙටසුනාමිය ඇවිත් ගිහිල්ලා. මම බලබලා ගිය සන්සුන් මුහුද ප්‍රචණ්ඩ වුණා. බස් නැවතුම්පොළ, ඒ ආසන්නයේ තිබුණ කඩ බිමට සමතලාවෙලා තිබුණා. අපේ වාහන ගහගෙන ගිහිල්ලා. මනුස්සයෙක් පොඩි ළමයෙකුව උස්සාගෙන ඉස්පිරිතාලෙට දුවගෙන එනවා මම දැක්කා. මට තේරුණු විදිහට ඒ වන විටත් ළමයා මිය ගිහිල්ලා.” යනුවෙන් විශේෂඥ වෛද්‍ය රුවන් සමරසිංහ පැවසීය.
සිය දහස් ගණනින් මෙලොව හැර යන මොහොතේ, මෙලොව එළිය දකින්නට පින් ලද ඇන්ජලා ෂෙහානි වාසනාවේ සංකේතයක් බඳු ය. පාසල් කාලයේ වොලිබෝල් සහ නෙට්බෝල් ක්‍රීඩාවේ යෙදුණු ඇන්ජලාගේ විනෝදාංශය දිවයිනේ විවිධ ස්ථාන නැරඹීම පිණිස සංචාරයකිරීමයි. යොවුන් වසන්ත සමයේ පසුවන ඇන්ජලා ෂෙහානිගේ නැවුම් සිතට ඇතැම් විට ප්‍රේමණීය ආරාධනා ලැබී ඇතිවාට සැක නැත. ඒපිළිබඳව විමසීමක් කළේ එබැවිනි.
මායිම් නැති ආදරයක්
“මට පෙම්වතෙක් නැහැ. මම තවම ඒ ගැන හිතන්නේ නැහැ. මගේ එකම බලාපොරොත්තුව හෙද සේවයෙන් ඉහළටම යන්න. හෙදියක්විදිහට රටට උපරිම සේවය කරන්න. මම අදටත් විශ්වාස කරන්නේ අම්මාගේත් මගේත් ජීවිත බේරුණේ පෙර පිනකින් කියලා. අපි දෙන්නාගොඩාක් පින් කරලා තියෙනවා කියලා අදටත් අම්මායි මමයි කතා වෙනවා. ඒ නිසා රෝගීන්ගේ යහපත, සුවය වෙනුවෙන් කැපවීමෙන්සේවය කිරීම තමයි මගේ එකම ආසාව. ඒක ලොකු පිනක්.” යන්න ඇන්ජලා ෂෙහානිගේ පිළිතුර විය.
සුනාමිය රටම කළඹන මොහොතේ උපත ලැබූ සිඟිත්තිය අද යෞවනියක් වී හෙද සේවයේ නිරත වෙයි. ඇයට මෙලොව එළිය දකින්නටවාසනාව හිමි කර දුන් ඒ උතුම් වෛද්‍යවරයා අද විදෙස්ගත වී සිටියි. කාලය විසින් බොහෝ දේ වෙනස් කර තිබේ. එහෙත් සුනාමියඋදුරාගෙන ගිය සිය ආදරණීයයන් වෙනුවෙන් හෙළන කඳුළු සහ සුසුම් කාලයේ වැලිතලාවෙන් යට කර දැමීම පහසු නැත.
හර්ෂා සුගතදාස
-Sunday Divaina’
උපුටා ගැනීමකි
